O Nowym Roku spoza katolickiej strzechy

Wielkimi krokami zbliżamy się do Nowego Roku. W Polsce co prawda ważniejszy w odczuciu społecznym jest ostatni dzień starego roku określany mianem Sylwestra, niemniej jednak wielu z nas szykuje sobie postanowienia noworoczne, które planuje jak najszybciej wdrożyć w życie zaraz po sylwestrowym kacu. A jak i kiedy świętują Nowy Rok inne kultury?

Zacznijmy od genezy Sylwestra.  Nazwę tą wigilia Nowego Roku zyskała od papieża Sylwestra I, którego pontyfikat odbywał się w latach 314-335, a który rozpoczął swe rządy.. 31 stycznia. Dzień ten w Kościele katolickim jest zatem wspomnieniem owego papieża, który zyskał tytuł świętego. Świętowanie tego dnia w kontekście Nowego Roku przypada jednak dopiero na przełom XIX/XX wieku. Wtedy też upowszechnia się zwyczaj picia szampana (tudzież innego wina musującego).

Umowne ustalenie początku nowego roku na styczeń pochodzi jednak jeszcze z czasów rzymskich. Czczono wówczas boga Janusa, stróża bram, drzwi i początków. Od jego imienia pochodzi nazwa stycznia w wielu europejskich językach (np. angielski January czy francuski Janvier). Ciekawostką jest jednak fakt, iż przesunięcie rozpoczęcia roku nie miała przyczyny kultowej, lecz politycznej – nowo wybrani konsulowie mieli bowiem objąć urząd przed rozpoczęciem działań wojennych.

Do Polski przybywa coraz więcej wyznawców prawosławia z Ukrainy. Liturgia w tym obrządku odbywa się na podstawie kalendarza juliańskiego. Z tego względu prawosławni witają Nowy Rok 14 stycznia (wg, naszego kalendarza gregoriańskiego), niemniej podobnie jak my mają swój odpowiednik Sylwestra 13 stycznia (tzw. małamanki). Sposób świętowania jest bardzo podobny.

W dwóch szkołach buddyjskich: therawada i hinajana Nowy Rok przypadał na pierwszą kwietniową pełnię księżyca. Obecnie datę tę ujednolicono na 13 kwietnia, jednak nie jest to moment szczególnie hucznie obchodzony przez buddystów.

Żydowski Nowy Rok nosi miano Rosz ha-Szana, w polskiej tradycji często określane mianem święta trąbek. Upamiętnia ono stworzenie świata i uwaga – jest świętem ruchomym. Obecny przełom Żydzi będą świętować od 9 do 11 września ( w siódmym miesiącu Tiszri). Nie jest to okres tak hucznie obchodzony jak nasz Sylwester, jest to raczej święto rodzinne, obchodzone w zaciszu domowym. Według religijnego kalendarza Żydów rok 2018 to 5778/5779.

Żydowskie menu na Nowy Rok spodobałoby się weganom - źródło: wikipedysta Gilabrand

W islamie pierwszy dzień nowego roku przypada na pierwszy dzień miesiąca muharram (z arabskiego zakazany). Nie jest świętem obchodzonym przez wszystkich muzułmanów (nie figuruje na przykład na liście świąt Arabii Saudyjskiej), ponieważ nie jest ono ustanowione przez Mahometa. Z kolei wśród świętujących nie ma zwyczaju hucznej zabawy, jest to raczej dzień religijnej refleksji.

Kimkolwiek jednak jesteś Droga Czytelniczko/Drogi Czytelniku, czy świętujesz Nowy Rok pojutrze, w kwietniu czy w październiku, życzę Ci samych sukcesów w życiu osobistym i zawodowym oraz pełni zdrowia w nadchodzącym roku. No i oczywiście miłej lektury Silva Rervm przez najbliższe lata 😁